تصفیه هوای صنعتی

تصفیه هوای صنعتی به چه معناست؟ چرا در محیط‌های اداری مجاور با مراکز صنعتی نیاز به تصفیه هوا داریم؟

کارشناسان HSE در مراکز فوق آلوده شیمیایی و صنعتی نظیر مناطق پتروشیمی و نفت وگاز و یا صنایع معدنی و حتی نیروگاه های سوخت فسیلی، هر روز با شکایات پرسنل نسبت به شرایط غیرقابل تحمل از بابت هوایی که تنفس میکنند مواجهند ولیکن خوب میدانند که یک دستگاه تصفیه هوا خانگی و اداری، کمترین تاثیری در برطرف کردن چنین معظلاتی نخواهد داشت!

آیا واقعا صورت مساله تصفیه هوا در آلودگی های بالای صنعتی و شیمیایی هیچ راه حلی ندارد؟

شهروندان شهرهای بزرگ بیشتر در فصول پاییز و زمستان و تحت تاثیر پدیده وارونگی هوا در معرض سطوح بالای آلودگی هوا قرار میگیرند، اما در محیط های صنعتی نظیر کارخانه‌های پتروشیمی، کارکنان بخش‌های مختلف این مراکز، در بیشتر روزهای سال در معرض آلودگی بسیار زیاد صنعتی هستند. از این رو ریسک ابتلا به بیماری‌های ناشی از آلودگی هوا و خصوصاً آلودگی هوای صنعتی برای آن‌ها بیشتر است.

چرا برای سلامتی کارکنان کارخانه ها و صنایع پتروشیمی، باید از راهکار های تصفیه هوای صنعتی بهره گیریم؟ در ادامه با ما همراه باشید.

بسیاری از بیماری‌های تنفسی، قلبی و عروقی به صورت تدریجی در بدن انسان شکل می‌گیرند. بنابراین برای کارکنان یک مرکز صنعتی یا پتروشیمی که در اکثر روزهای سال در معرض عوامل بیماری زا هستند، خطر بسیار جدی است!

از اینرو وم استفاده از راهکاری مهندسی شده و بومی برای تصفیه هوای صنعتی بر همگان روشن است.

دلیل دیگری که مساله هوای پاک برای پرسنل شاغل در محیط های صنعتی آلوده را پر اهمیت می سازد، غلظت بالای آلودگی های صنعتی در هواست. فهرست بلند و بالایی از مواد شیمیایی سرطان‌زا” یا احتمالا سرطان‌زا” وجود دارد که وم تصفیه هوای صنعتی را نشان می‌دهد.

خصوصاً در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی و طبعاََ در صنایع پایین دستی آن نظیر ساخت قطعات لاستیکی و پلاستیکی، شوینده ها، رنگ و رزین و چسب  و نظیر آن، افراد شاغل بطور دایمی ممکن است در معرض غلظت های نسبتاً بالای آن قرار داشته باشند. چنانچه در فضای کار تمهیداتی برای کاهش غلظت این عوامل دیده شده باشد، آن محیط فضایی بی خطر است. در غیر اینصورت لازم است تا بسته به شرایط محیطی، به روشی مقتضی نسبت به ایمن کردن پرسنل از خطر این مواد اقدام شود.

هیدروکربن های آروماتیک BTEX و PAH، عامل سرطان در محیط های صنعتی

برای ما ایرانیان و با توجه به گستردگی صنایع مرتبط با سوخت های فسیلی در ایران، معروفترین نام ها در این فهرست  عبارتند از گروه هیدروکربن های آروماتیک تک حلقه ای BTEX (بنزن، تولوئن، اتیل بنزن و زایلن که در این میان بنزن از عوامل بسیار خطرناک ابتلا به سرطان خون شناخته میشود) و هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای PAH (که رایج ترین فرم آن دوده سیاه Soot است که در صنعت لاستیک سازی بسیار پر مصرف است و اصلی ترین مولکول سازنده آن، بنزو (a) پیرن، از عوامل قطعی ابتلا به سرطان ریه می باشد و نیز از طریق فلر کارخانجات صنایع نفت و گاز و پتروشیمی بمقادیر زیاد در هوای مناطق جنوب ایران، آزاد می شود) .

آلودگی‌های شیمیایی در صنایع پلاستک، پزشکی و پسماند سوزی

بسته به هر فرآیند شیمیایی خاص، ترکیبات خطرناک بسیار متنوع دیگری ممکن است هدف قرار بگیرد: VCM (منومر وینیل کلراید در فرآیند پلاستیک پی وی سی) ، اتیلن اکساید ( ماده ای پرکاربرد با بوی خوش فریبنده که خاصیت ضدعفونی دارد و در صنایع پزشکی و حتی بیمارستانها برای استریل کردن قطعات و بسته بندیها استفاده می شود)، استایرن و بوتادین در صنایع فوم و الاستومر و دیوکسین و فوران که مواد شیمیایی بسیار سمی و خطرناکی در گازهای خروجی حاصل از پسماند سوزی…، همگی از جمله مواد خطرناکی هستند که غالبا بدون رعایت نکات بهداشت حرفه ای و از طریق هوا، افراد شاغل را در معرض تهدید سلامتی قرار میدهند.

از این روست که به تعبیر ما، حتی گرد و غبار و رطوبت هوا در مناطق آلوده صنعتی با گرد و خاک بیابانی و یا رطوبت مناطق شرجی تفاوت بسیار دارد و حاوی ترکیبات شیمیایی خطرناکی است و لازم است که نسبت به مهار آن، حداقل در  محیط های بسته کاری اقدام به تصفیه هوا شود.

بی شک در شرایطی که منشا آلودگی در داخل فضای بسته کارگاهی باشد و کیفیت هوا در بیرون فضای بسته مناسب باشد، ساده ترین اقدام تهویه هوای آلوده داخلی و جایگزین کردن آن با هوای بیرون است. ایراد بزرگ در این روش، رعایت نکردن اخلاق زیست محیطی و آلوده کردن محیط بیرون است.

ولی مشکل بسیاری از محیط های صنعتی متراکم آنست که هوای محیط بیرون خود سرشار از عوامل آلاینده می باشد و جایگزینی نه تنها منجر به کاهش غلظت آلاینده نمیشود، بلکه آلاینده های جدیدی را به فضای داخل وارد میکند. دراین حالت نیز ساده ترین اقدام ممکن است استفاده از ماسک های تنفسی مناسب باشد که غالبا پرسنل عملیاتی از آن استفاده میکنند.

ولی باید بپذیریم که در فضاهای اداری، مهندسی و آزمایشگاهی مستقر در این مراکز نیز که غلظت آلایند ها به شدت فضاهای عملیاتی نیست، همچنان نیاز به مهار آلودگی وجود دارد.

برای این منظور بدون شک بهترین و موثرترین اقدام مهندسی، استفاده از تجهیزات مناسب برای تصفیه و پالایش هوا است. تجهیزات تصفیه هوا در محیط صنعتی، بسیار متفاوت از انواع خانگی و با رویکردی تخصصی تر مورد استفاده قرار میگیرد. استقرار آن ( با توجه به سیستم های تهویه مطبوع موجود در هر فضا)، میزان گردش هوا از فیلترها (با توجه به تخمین ها از شدت نفوذ آلودگی)، میزان آلودگی صوتی آن و از همه مهمتر نوع و ظرفیت فیلترهای بکار گرفته شده در آن، از جمله مواردی است که در یک طراحی مناسب باید لحاظ گردد.

یکی از مسایل مهم در طراحی تصفیه هوای صنعتی، تعیین فیلتر مناسب برای جذب آلاینده های فاز گازی (Gas-Phase) موجود در هواست. این مورد به نسبت آلاینده های جامد و مایع معلق در هوا (موسوم به ایروسول)، از پیچیدگی مهندسی بسیار بیشتری برخوردار است و دانش آن در دنیا نیز به روز و در حال توسعه می باشد.

یکی از مهمترین فعالیت ها در شرکت مهندسی پالایش نوجان مهر، تمرکز روی مهندسی جاذب های گازی می باشد تا از این طریق راهکارهای پیشنهادی موثر و مقرون به صرفه ای به صنایع داده شود. برای این کار پارامترهای متعدد محیطی و شرایط کار، در غالب بازدیدها و آدیت های اولیه کارشناسان این شرکت از  هر فضای کاری مشخص صورت میپذیرد و هر پیشنهادی بر مبنای شناخت کامل از این پارامترها تنظیم می گردد.

ذکر این نکته در اینجا ضروری است که همراهی و هماهنگی کامل کارفرما در طول این فرآیند از کلیدهای اصلی موفقیت در حصول نتایج است. چرا که سرمایه گذاری در این حوضه تنها در نقطه شروع نیست و انجام پایش های دوره های و تعویض به موقع فیلترها مهمترین عامل استمرار در نتایج مثبت تلقی میشود.

تفاوت فیلترهای نو و استفاده شده

روش جذب آلاینده ها در فیلتر، چه برای آلاینده های گازی و چه آلاینده های از نوع ذرات معلق، بدون شک مطمین ترین و موثرترین روش برای مهار آلودگی های در یک دستگاه تصفیه هوای صنعتی می باشد. فیلترها بعنوان قلب این تجهیزات، حساسترین قسمت و به تبع آن نیازمند توجه و پایش دوره ای می باشند.

هرچند فیلتر های الیافی که برای جذب ذرات معلق مورد استفاده قرار میگیرد، به مرور زمان و کارکرد دچار افت راندمان جذب نخواهد شد، ولی بدلیل گرفتگی وافت فشار بالا، از دید مصرف انرژی و شدت جریان هوا سیستم را دچار افت کرده و از این حیث لازم است در زمان بهینه تعویض گردد.

در خصوص فیلترهای جاذب گازی، تعویض دیرهنگام می تواند باعث آن شود که جاذب راندمان جذب را کاملا از دست دهد و حتی در شرایط خاصی ممکن است بخشی از آلاینده جذب شده را بازپخش کند. لذا بهتر است که پایش گردد و در زمانهای مناسب و اندکی پیشهنگام تعویض گردد. تعیین زمان های تعویض بهیچوجه قابل پیش بینی و تعیین دقیق نمی باشد و این ادعا کاملا فریبنده است. راهکار صحیح و موثر مراقبت دوره ای فیلترهاست.

درمقابل روشهای جذبی که بزرگترین عیب آن نیاز به تعویض فیلترها و مواد جاذب است، روش های دیگری نظیر UVPCO و یا استفاده از گاز ازون برای حمله به ترکیبات شیمیایی سمی در هوا و شکستن مولکول های آنها به مولکول های کاملا بی خطر نیز مورد تبلیغ  واقع میشود. جذابیت اولیه این روشها در آنست که به ظاهر نیاز به تعویض دوره ای فیلتر در آنها وجود ندارد. لیکن بررسی های دقیق تر و بی طرفانه موید آنست که معایب بسیار زیادی در استفاده از این تکنولوژی ها وجوددارد و متاسفانه تجربیات تلخی نیز برای مشتریان این تجهیزات به جا گذاشته اند.

تصفیه هوا با استفاده از ازون : دروغ بزرگ!

شاید برای بسیاری از ما نشان ساخت آمریکا روی یک تجهییز دال بر آن باشد که با یک تکنولوژی محک خورده و مطمین مواجه هستیم. ولی در خصوص انواعی از تجهیزات تصفیه هوا این برخلاف واقعیت است.

در بازار دستگاه هایی با تبلیغ استفاده از گاز ازون برای مقابله با آلودگی شیمیایی عرضه شده است که بر اساس تجزبیات و توصیه های منابع قابل استناد، استفاده از این تجهیزات غالبا باعث اثرات منفی آزاردهنده در هوا می شود و ممکن است تنها در شرایط بسیار خاصی منجر به تاثیر خوب گردد. این تجهییزات مشخصا بر مبنای تولید گاز ازون توسط لامپ ماورا بنفش و انتشار آن در هوا کار میکند و در تئوری ترکیبات آلاینده موسوم به VOC را تبدیل به بخار آب و دی اکسید کربن می کند که کاملا بی خطر است.

لیکن پیچیدگی این فرآیند در شرایط واقعی ورای پیش بینی است و حاصل واکنش گاز ازون با ترکیبات متنوع موجود در هوا و در و سایر مواد و مصالح موجود در فضا به راحتی میتواند منجر به بوجود آمدن ترکیبات جدیدی شود که کم ضررتر از ترکیب اولیه نباشد.

تجربه مکرر مصرف کنندگان این روش آنست که پرسنل بیش از قبل احساس سردرد و حتی سوزش چشم و مجاری تنفسی میکنند و این یعنی آنچه که ادعای سلامتی داشته است خود به یکی از تهدیدات شلامتی مبدل شده است.

تکنولوژی خام و آزمون نشده فتوکاتالیست

مشابه سیستم های مولد ازون، تکنولوژی دیگری که بصورتی محک نخورده و زئدهنگام در بازار عرضه می شود، روش تجزیه آلاینده ها با استفاده از سطوح کاتالیستی نانو اکسید تیتانیوم است که در مجاوورت لامپ UV فعال می شود. مشابه روش قبل، آزمایشات بیطرفانه اثبات کرده است که خروجی این سیستمها براحتی می تواند حاوی ترکیبات جدید خطرناکی باشد که قبل از آن در هوا نبوده است. بعلاوه، هر چند جذابیت اولیه در عدم نیاز به فیلتر تعویضی در آن القا می شود ولیکن نکات منفی نظیر نیاز به تعویض دوره ای لامپ های UV و همچنین مصرف برق بسیار بالای آن از چشم مشتری پنهان می ماند.

بنظر مراجع معتبری همچون انجمن مهندسین تهویه مطبوع آمریکا ASHREA ، تکنولوژی فیلترهای فتوکاتالیستی هنوز در مراحل ابتدایی تحقیق و توسعه است و نباید تا برطرف شدن قطعی مشکلات آن به بازار عرضه شود.

منبع : داکیومنت انجمن مهندسین تهویه مطبوع آمریکا ASHREA برای فیلتراسیون و تصفیه هوا

راهکار مهندسی پالایش نوجان مهر برای تصفیه هوای صنعتی در فضاهای داخلی عملیاتی، اداری و آزمایشگاهی ، مبتنی بر فن آوری قابل اطمینان فیلترهای جذبی الیافی و گازی و بر اساس شناخت دقیق صورت مساله نزد هر مشتری خاص ارایه و پیاده سازی میگردد.

پلت فرم های استاندارد بدنه و دمنده نظیر مدل نوجان N1500 وN1400 با ترکیب های متفاوت فیلتر بر حسب نوع آلاینده هدف، یکی از روش های متداول مهندسین این شرکت برای پاسخگویی سریع به نیاز مشتری در این عرصه است.

استفاده از فیلترهای متعدد الیافی برای پایین آوردن هزینه فیلترهای گران بهاتر نهایی و همچنین حجم بالای جاذب گازی  هر دو ضامن عمر بالای کارکرد فیلتر ها در شرایط آلودگی بالا می باشد. بعنوان مثال در مدل N1500HG بالغ بر ۳۰ کیلوگررم جاذب گازی تعبیه شده است که آنرا برای استفاده در صنایع پتروشیمی و گاز با آلودگی های متنوع از بخارات اسیدی گوگرددار تا ترکیبات آروماتیک، به محصولی بسیار کارآمد و در عین حال اقتصادی مبدل کرده است.

برای مشاهده سایر راهکارهای تصفیه هوای نوجان روی لینک کلیک کنید.

راهنمای خرید دستگاه تصفیه هوا باکیفیت

چه نوع تغذیه ای مناسب روز های آلوده است؟

۱۰ گیاه تصفیه کننده هوا مورد تایید ناسا